Ortodonti
Ortodonti Nedir?
Ortodonti, dişlerin ve çene yapısının düzgün ve sağlıklı bir şekilde konumlanmasını sağlayan, diş hekimliğinin bir uzmanlık dalıdır. Amaç, dişlerin çene kemikleri üzerinde doğru bir şekilde yerleşmesi ve yüz estetiğinin sağlanmasıdır. Ortodonti, sadece dişlerin düzgün olmasını sağlamakla kalmaz, aynı zamanda çene ve yüz yapısındaki düzensizliklerin tedavisini de kapsar.
Ortodontik Problemler Neden Oluşur ve Nasıl Tedavi Edilir?
Ortodontik sorunlar, çeşitli nedenlerle ortaya çıkabilir. Alt çenenin önde veya geride olması gibi durumlar, hastanın yaşı göz önünde bulundurularak farklı yöntemlerle tedavi edilebilir. Ergenlik döneminde olan hastalarda, bu tür iskeletsel bozukluklar ortodontik tekniklerle düzeltilebilirken, yetişkinlerde ortodonti ve cerrahi işbirliği gerekebilir. İşlevsel bozukluklar, ağız solunumu gibi alışkanlıklardan kaynaklanabilir ve bu da çene yapısında uyumsuzluklara yol açabilir.
Uzun süre biberon veya emzik kullanımı, parmak emme, tırnak yeme gibi alışkanlıklar da ortodontik bozukluklara neden olabilir. Bu alışkanlıklar, mümkün olduğunca erken dönemde bırakılmalıdır. Dilin yapısal olarak büyük olması veya diş çekim boşluklarının varlığı gibi durumlar da dişlerin aralanmasına yol açabilir. Çene yapısı küçük ve dişler büyükse, dişler çeneye sığmaz ve çapraşıklık oluşur.
Erken veya geç süt dişi kayıpları da çapraşıklığa neden olabilir. Erken kaybedilen süt dişlerinin yerini daimi dişler doldurur ve bu da diğer dişlerin yer bulamamasına neden olur.
Ortodontik Tedavi Ne Kadar Gereklidir?
Ortodontik tedavi sadece estetik kaygıları gidermekle kalmaz, aynı zamanda diş eti hastalıklarının önlenmesi, çene eklemi problemlerinin çözülmesi, çiğneme işlevselliğinin sağlanması ve konuşma bozukluklarının düzeltilmesi gibi birçok fayda sağlar. Tedavi yöntemleri arasında hareketli apareyler, işlevsel apareyler ve sabit apareyler bulunur. Basit ortodontik sorunlar, hastanın takıp çıkarabileceği lastik hareketli apareylerle çözülebilir.
Ortodontik tedavi sonrası dişlerin eski hallerine dönmemesi için pekiştirme tedavileri uygulanır. Bu dönemde pasif olarak çalışan apareyler kullanılır.
Ortodonti Nasıl Tedavi Edilir?
Ortodontik tedavi, hareketli ve sabit yöntemler olmak üzere ikiye ayrılır. Hareketli tedavi, hastanın takıp çıkarabileceği şeffaf plaklar veya apareylerle yapılır. Bu yöntem, basit çapraşıklıklar ve diş arası boşlukların düzeltilmesinde kullanılır. Sabit tedavi ise, dişlere sabitlenen braketlerle yapılır. Braketler metal veya seramik olabilir ve özel tellerle birbirine bağlanır. Bu sayede dişler hareket ettirilerek çapraşıklıklar düzeltilir. Bazı çene problemleri için ağız dışı aparatlar kullanılabilir.
Ortodontik Tedavinin Yaş Sınırı Var Mıdır?
Dişlerle ilgili çapraşıklıklar her yaşta tedavi edilebilir. Ancak iskeletsel bozuklukların tedavisi, ergenlik dönemi tamamlanmadan yapılmalıdır. İleri yaşlarda iskeletsel sorunların tedavisi, ortognatik cerrahi adı verilen ameliyatlarla gerçekleştirilebilir. İlk ortodontik muayene, 7-8 yaşlarında yapılmalıdır.
Ortodontik Tedavi Sonrası Nelere Dikkat Edilmelidir?
Ortodontik tedavi sonrası dişlerin eski haline dönmemesi için pekiştirme tedavileri uygulanır. Sabit koruyucular (retainer) veya hareketli koruyucular (essix plak) kullanılabilir. Dişlerin düzgün halde kalmasını sağlamak, tedavinin kendisi kadar önemlidir. Pekiştirme tedavisi, dişlerin ömür boyu sağlıklı ve estetik kalmasını sağlar.
Ortodontik Tedavi Ne Kadar Sürer?
Ortodontik tedavinin süresi, hastadan hastaya değişir. Basit ortodontik sorunlar birkaç ayda çözülebilirken, daha karmaşık sorunlar 1,5-2 yıl sürebilir.
Ortodontist ve Diş Hekimi Arasındaki Fark Nedir?
Diş hekimleri, genel ağız ve diş sağlığı ile ilgilenirken, ortodontistler dişlerin ve çene yapısının düzeltilmesi konusunda uzmanlaşmıştır. Diş hekimliği fakültesinden mezun olan diş hekimleri, 4-5 yıllık uzmanlık eğitimi alarak ortodontist olurlar. Ortodontistler, diş telleri, şeffaf plaklar ve diğer ortodontik cihazlarla tedavi yaparlar.
Ortodonti Hakkında Sıkça Sorulan Sorular
- Ortodonti fiyatı ne kadar? Ortodontik tedavi fiyatları, doktora ve tedavi merkezine göre değişir. Braket seçimi, kullanılacak malzeme, hekimin tecrübesi ve tedavi süresi gibi unsurlar fiyatı etkiler.
- Ortodonti ve çene cerrahisi aynı mı? Ortodonti ve çene cerrahisi farklıdır. Çene cerrahisi, çene ve diş pozisyonlarının düzeltilmesi için yapılan cerrahi işlemleri kapsar. Ortodonti ise diş ve çene bozukluklarını teller ve plaklarla tedavi eder. Erişkin hastalarda çene bozukluklarında her iki yöntem birlikte uygulanabilir.
- Ortodonti diş teli takar mı? Diş telleri, ortodontistler tarafından takılır.
- Ortodonti zararlı mı? Ortodontik tedavi, uzman hekimlerce yapıldığında ve hasta ağız hijyenine dikkat ettiğinde zararlı değildir. Çapraşık dişlerin etkin fırçalanmasını sağlayarak dişlerin sağlığını artırır.
- Ortodontik tedavi olmazsa ne olur? Ortodontik tedavi uygulanmaması, estetik bozulmaların yanı sıra diş eti hastalıkları, çene eklemi rahatsızlıkları ve çiğneme problemlerine yol açabilir. Çapraşık dişlerin temizlenmesi zor olduğundan çürük ve diş eti problemleri sık görülür. Estetik kaygılar da psikolojik sorunlara neden olabilir.